Động cơ xe đạp điện | Động cơ 3 pha không chổi than

Giới thiệu về động cơ xe đạp điện

Động cơ xe đạp điện hiện nay (năm 2021) đa số là sử dụng động cơ ba pha chạy điện một chiều không chổi than. Có một số tài liệu gọi là động cơ điện tử giao tiếp (ECM), một số tài liệu gọi là động cơ Brushless không chổi than (BLDC). Trong bài viết này chúng tôi sẽ trình bầy cấu tạo của động cơ xe đạp điện để bạn đọc cùng tham khảo bởi những ưu điểm và các ứng dụng tuyệt vời của nó.

Động cơ xoay ngoài thường có tốc độ thấp nhưng cấu tạo lại rất đơn giản không cần hệ thống bánh răng giảm tốc và rất ít hỏng hóc. Do có cấu tạo đơn giản dễ dàng bảo dưỡng và sửa chữa trong quá trình sử dụng, cho nên động có BLDC được ứng dụng rộng rãi không chỉ cho xe đạp điện mà còn cho nhiều các loại máy móc khác. Ở phần dưới đây chúng tôi sẽ trình bầy cấu tạo của các bộ phận chính trọng động cơ xe đạp điện và xe máy điện hiện nay.

Các bộ phận chính của động cơ xe điện

Phương pháp đấu dây của động cơ xe đạp điện.

Có 3 sợi dây dẫn điện vào trong động cơ xe đạp điện đây còn gọi là các dây pha của động cơ, các dây này sẽ quấn thành nhiều vòng trên khung thép và các đầu dây được đánh dầu bởi các màu (vàng, xanh lá, xanh dương) để phân biệt. Bộ dây dẫn vào cảm biến Hall (mắt động cơ) có 5 sợi trong đó có 2 dây cấp nguồn có màu đỏ và đen tương ứng với dây dương và dây âm. Ba sợi dây còn lại là 3 dây tín hiệu có màu tương ứng với màu của 3 dây pha (vàng, xanh lá, xanh dương).

Như vậy trên động cơ xe đạp điện có 8 sợi dây, 8 sợi dây này phải tương ứng từng đôi với dây dẫn trên bộ điều khiển, nếu không thì động cơ xe đạp điện sẽ không thể hoạt động bình thường. Do đó trong quá trình đấu nối động cơ với bộ điều khiển xe đạp điện các bạn phải thật sự chú ý điều này.

Trong thực tế ngay cả khi các bạn đã đấu nối tương ứng rồi nhưng động cơ vẫn không thể hoạt động, khi đó các bạn hãy thử đảo vị trí các dây dẫn cho nhau (không được đảo các dây dẫn điện dương và âm, chỉ đào vị trí các dây pha cho nhau và kết hợp với việc đảo vị trí dây tín hiệu trên cảm biến Hall).

Nếu trong quá trình đấu nối thấy động cơ xe đạp điện bị quay ngược, chứng tỏ rằng góc pha của động cơ và góc pha của bộ điều khiển đã phối hợp với nhau. Để đảo chiều quay cho đúng các bạn thực hiện như sau đổi vị trí A, C của mắt cảm biến động cơ và bộ điều khiển, đồng thời đổi dây dẫn A, B của dây pha chính động cơ và bộ điều khiển. Có thể sẽ phải đảo thêm nhiều cách khác nếu như cách trên không thành công, về nguyên tắc là sự kết hợp các vị trí khác nhau của các cặp dây.

Phán đoán góc pha của động cơ xe đạp điện

Góc pha của động cơ xe đạp điện là tên gọi tắt của trị số góc ở vị trí pha của động cơ, chỉ góc độ biến đổi phương hướng dòng điện bên trong cuộn dây trong một chu kỳ thông điện của các cuộn dây của động cơ xe đạp điện. Trị số góc vị trí pha thường gặp trong động cơ xe điện là 60° và 120°.

Ta có thể qua sát vị trí không gian lắp đặt mắt động cơ (cảm biến Hall) để phán đoán góc pha động cơ, vị trí không gian lắp đặt mắt động cơ của hai loại góc pha của động cơ là không giống nhau. Ta có thể quan sát trên 2 hình bên dưới.

Nếu 3 cảm biến Hall (mắt động cơ) có thông số kỹ thuật giống nhau, thì 3 cảm biến đặt cùng chiều với nhau cho ta biết động cơ có góc pha là 120°. Nếu quan sát thấy một cảm biến ở giữa đặt ngược chiều với hai cảm biến ở hai bên thì điều đó cho ta biết động có có góc pha là 60°. Trong thực tế sẽ có những trường hợp bộ điều khiển có góc pha 120° kết hợp với động cơ có góc pha 60°, tuy nhiên việc lắp đặt các linh kiện Hall cũng phải rất đặc biệt.

Những nguyên nhân làm hỏng động cơ xe đạp điện